De Kaapse mus wordt ca. 14 tot 16cm groot. De mannetjes van de nominaatvorm P.m. melanurus hebben een zwarte kruin, de bovenzijde is bruingrijs en de onderzijde is kastanjebruin. De veren van de veren eindigen elk met een grijze punt. De bovenste staartdekveren zijn donker grijsbruin. De staartpennen zijn zwartbruin met een grijsbruine rand en een kaneelkleurige punt. Een brede witte band loopt van het uiteinde van het oog in een halvemaanvorm naar de nek. Het gebied van de basis van de snavel tot het oog, de wangen, de kin en het midden van de keel zijn zwart en er is een breed zwart slabbetje op de borst. De rest van de onderkant van het lichaam is witachtig, aan de zijkanten en flanken is dit wit bedekt met olijfgrijs. Bij beide geslachten is de snavel zwart, de ogen donkerbruin en de poten zwart.